Gisteren ben ik in mijn woonplaats Nijmegen eens gaan kijken naar het laatmiddeleeuwse fresco van ‘Sint Ontcommer’ in de noordelijke kooromgang van de Stevenskerk. Ik heb dat altijd al een intrigerende afbeelding gevonden. Na een recente restauratie, waarbij een wazige vernislaag is verwijderd en reparaties zijn uitgevoerd, oogt de muurschildering een stuk beter. Te zien is een gekruisigde persoon met baard, voorstellend een vrouwelijke heiligenfiguur. Zij zou een Portugese prinses zijn geweest uit de eerste eeuwen van het christendom die zich tot deze destijds nieuwe religie had bekeerd, zonder dat haar heidense koninklijke vader dat wist. Ze wees een huwelijksaanzoek van de koning van Sicilië van de hand omdat ze als vrome maagd door het leven wilde gaan. Daarop liet haar vader zijn ongehoorzame dochter geselen en in een kerker opsluiten om tot bezinning te komen. Haar gebed tot God om hulp werd op een bijzondere wijze verhoord. Ze kreeg een grote baard die huwelijkskandidaten zou afschrikken. 
Haar vader ontstak daarop in woede en liet haar hetzelfde lot ondergaan als Christus: zij stierf de marteldood aan het kruis. Dit heiligenverhaal schijnt terug te gaan op een verkeerde interpretatie van afbeeldingen van de gekruisigde Jezus met een lang gewaad aan. De naam ‘Ontcommer’ is een omschrijving van ‘zij die ontkomt’. De heilige heette ook wel ‘Wilgefortis’, ‘sterk van wil’. Sint Ontcommer werd vroeger aangeroepen door vrouwen die in hun huwelijksleven met moeilijkheden te kampen hebben. Vandaag de dag zou deze oudchristelijke ‘Conchita Wurst’ wel eens nieuw leven kunnen worden ingeblazen als patroonheilige van transgenders en travestieten.
Advertenties
